Η οστεοαρθρίτιδα (ΟΑ) ισχίου και γόνατος είναι ολοένα και πιο συχνή με σημαντικές επιπτώσεις στα άτομα και την κοινωνία. Οι μη φαρμακολογικές θεραπείες θεωρούνται σημαντικές για τη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής. Οι συστάσεις της EULAR για τη μη φαρμακολογική βασική διαχείριση της ΟΑ ισχίου και γόνατος δημοσιεύτηκαν το 2013. Δεδομένου του μεγάλου αριθμού μελετών έκτοτε, απαιτείται επικαιροποίηση.

Ακολουθήθηκαν οι Τυποποιημένες Διαδικασίες Λειτουργίας για τις συστάσεις της EULAR. Συστάθηκε μια διεπιστημονική ειδική ομάδα αποτελούμενη από 25 μέλη που εκπροσωπούν 14 Ευρωπαϊκές χώρες. Αυτή η ειδική ομάδα συμφώνησε σε μια επικαιροποιημένη στρατηγική διερεύνησης 11 ερευνητικών ερωτημάτων. Στη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας συμπεριλήφθηκαν οι ημερομηνίες από 1η Ιανουαρίου 2012 έως 27 Μαΐου 2022. Αναλύθηκαν τα ανακτηθέντα στοιχεία, διατυπώθηκαν επικαιροποιημένες συστάσεις και αναπτύχθηκαν ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Οι αναθεωρημένες συστάσεις καλύπτουν δύο γενικές αρχές και οχτώ τεκμηριωμένες συστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

(1) εξατομικευμένο, πολυπαραγοντικό σχέδιο αντιμετώπισης

(2) ενημέρωση, εκπαίδευση και αυτοδιαχείριση

(3) άσκηση με κατάλληλη προσαρμογή της δοσολογίας

(4) τρόπος εκτέλεσης άσκησης

(5) διατήρηση φυσιολογικού βάρους και απώλεια βάρους

(6) υποδήματα, βοηθήματα βάδισης και βοηθητικές συσκευές

(7) συμβουλές που σχετίζονται με την εργασία

(8) τεχνικές αλλαγής συμπεριφοράς για βελτίωση του τρόπου ζωής

Το μέσο επίπεδο συμφωνίας ως προς τις συστάσεις κυμάνθηκε μεταξύ 9,2 και 9,8 (κλίμακα 0-10, 10=απόλυτη συμφωνία). Στην ερευνητική ατζέντα τονίστηκαν τομείς που σχετίζονται με αυτές τις παρεμβάσεις, όπως τήρηση, αποδοχή και αντίκτυπο στην εργασία.

Αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο οι διαφορές μεταξύ της ΟΑ του ισχίου και του γόνατος, γεγονός που ενισχύει την ανάγκη για περισσότερες ειδικές για την ΟΑ ισχίου μελέτες, με σκοπό τη βελτίωση των εκβάσεων για αυτήν την ομάδα συγκεκριμένα.

Αναφορικά με τις εκβάσεις, στις περισσότερες από τις μελέτες που εντάχθηκαν αναφέρονται επιδράσεις κυρίως στον πόνο και τη σωματική λειτουργικότητα. Προκειμένου να τηρηθούν οι συστάσεις σχετικά με τις εκβάσεις που έχουν προτεραιότητα στην έρευνα για την ΟΑ, περισσότερες μελέτες που να διερευνούν τα αποτελέσματα των παρεμβάσεων στην ποιότητα ζωής και τη συνολική αξιολόγηση της άρθρωσης-στόχου από τους ασθενείς ενδέχεται να παράσχουν πρόσθετες σημαντικές πληροφορίες.

Οι επικαιροποιημένες συστάσεις του 2023 για τη μη φαρμακολογική βασική αντιμετώπιση της ΟΑ διατυπώθηκαν με βάση ερευνητικά στοιχεία και γνώμες εμπειρογνωμόνων προκειμένου να παράσχουν καθοδήγηση για τη βέλτιστη διαχείριση της ΟΑ ισχίου και γόνατος.

Moseng T, Vliet Vlieland TPM, et al. EULAR recommendations for the non-pharmacological core management of hip and knee osteoarthritis: 2023 update. Ann Rheum Dis. 2024 May 15;83(6):730–740. doi: 10.1136/ard-2023-225041.

*EULAR: European Alliance of Associations for Rheumatology

GR-NON-2025-00247-MAY25