Στο πλαίσιο της μελέτης τους, οι Hyun-Ju Kim και συνεργάτες συμπέραναν ότι ένα ιστορικό απόπειρας αυτοκτονίας θα μπορούσε να συνδεθεί με υψηλή βαρύτητα συμπτωμάτων πανικού και με ανεπαρκή ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία σε ασθενείς με διαταραχή πανικού και ότι ο φόβος απώλειας του γνωστικού ελέγχου είναι το κεντρικότερο σύμπτωμα του δικτύου διαταραχής πανικού + απόπειρας αυτοκτονίας. Κεντρικά συμπτώματα, όπως οι γνωστικές πτυχές της ευαισθησίας στο άγχος, σε ασθενείς με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας, μπορεί να είναι κλινικά αποτελεσματικά ως δυνητικοί στόχοι για παρέμβαση σε ασθενείς με διαταραχή πανικού, οι οποίοι διατρέχουν κίνδυνο αυτοκτονίας ή διακατέχονται από τάσεις αυτοκτονίας.

Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που υποδηλώνει ότι ένα ιστορικό απόπειρας αυτοκτονίας αποτελεί δυνητικό παράγοντα πρόβλεψης φαρμακευτικής θεραπείας της διαταραχής πανικού βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, κατόπιν συνυπολογισμού της ηλικίας, του φύλου, της συχνότητας τραυματικών εμπειριών κατά την παιδική ηλικία, του επιπέδου ευαισθησίας στο άγχος και της βαρύτητας των συμπτωμάτων κατά την αρχική αξιολόγηση. Κατά την ανάλυση του δικτύου των συμπτωμάτων, ο φόβος απώλειας του γνωστικού ελέγχου ήταν το συχνότερο σύμπτωμα σε ασθενείς με διαταραχή πανικού + απόπειρες αυτοκτονίας, οι οποίοι λάμβαναν μόνο φαρμακευτική θεραπεία.

Οι συγγραφείς διερεύνησαν τα χαρακτηριστικά και την ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία των ασθενών με διαταραχή πανικού με ή χωρίς απόπειρες αυτοκτονίας. Επιπλέον, διεξήχθη ανάλυση δικτύου για τη διερεύνηση των κεντρικών συμπτωμάτων και του συσχετισμού τους με την τάση αυτοκτονίας, μεταξύ των μεταβλητών σχετιζόμενων με την απόπειρα αυτοκτονίας, σε ασθενείς με διαταραχή πανικού που δεν λάμβαναν φαρμακευτική θεραπεία.

Διατυπώθηκε η υπόθεση ότι (1) θα υπήρχε πρώιμη εκδήλωση (κατά την παιδική ηλικία) και ψυχοπαθολογία πιο βαριάς μορφής σχετιζόμενη με τη διαταραχή πανικού στην ομάδα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας από ό,τι στην ομάδα με διαταραχή πανικού χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας και (2) κατά την μακροπρόθεσμη παρακολούθηση, θα υπήρχε χαμηλότερη ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή στην ομάδα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας από ό,τι στην ομάδα με διαταραχή πανικού χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας. (3) Εντός του δικτύου των συμπτωμάτων της διαταραχής πανικού και της τάσης αυτοκτονίας με απουσία φαρμακευτικής αγωγής, ο φόβος απώλειας του γνωστικού ελέγχου και η κατάθλιψη ήταν τα συμπτώματα εκείνα που επηρέασαν σημαντικά το δίκτυο διαταραχής πανικού με απόπειρας αυτοκτονίας.

Η μελέτη αυτή είχε σαν στόχο τη διερεύνηση του πώς η ευαισθησία στο άγχος θα μπορούσε να σχετίζεται με απόπειρες αυτοκτονίας σε ασθενείς με διαταραχή πανικού, λαμβάνοντας υπόψη το δίκτυο των συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον πανικό (επίπεδα κατάθλιψης, συμπτώματα πανικού και ανησυχία). Οι συγγραφείς επιχείρησαν να προσδιορίσουν τη συνολική συσχέτιση της τάσης αυτοκτονίας με βάση μία λεπτομερή προοπτική της απόπειρας αυτοκτονίας. Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν οχτώ κομβικά σημεία για την αξιολόγηση του δικτύου συμπτωμάτων εντός της ομάδας ασθενών με διαταραχή πανικού: ένα κομβικό σημείο για τον πανικό [συνολικές βαθμολογίες της Κλίμακας Βαρύτητας Διαταραχής Πανικού (PDSS, Panic Disorder Severity Scale)], τέσσερις υποκλίμακες κομβικών σημείων για την απόπειρα αυτοκτονίας [βαθμολογίες της αναθεωρημένης Κλίμακας Ευαισθησίας στο άγχος (ASI-R, Anxiety Sensitivity Inventory-Revised): φόβος για αναπνευστικά συμπτώματα, αντίδραση άγχους που παρατηρείται σε δημόσιο χώρο, καρδιαγγειακά συμπτώματα και απώλεια γνωστικού ελέγχου, δηλ. FCD], ένα κομβικό σημείο για την κατάθλιψη [συνολικές βαθμολογίες της Κλίμακας Κατάθλιψης του Beck II (BDI-II, Beck Depression Inventory-II), ένα κομβικό σημείο για την παθολογική ανησυχία [συνολικές βαθμολογίες του Ερωτηματολογίου Ανησυχίας της Πολιτείας της Πενσιλβανίας (PSWQ, Penn State Worry Questionnaire)] και ένα κομβικό στοιχείο για την τάση αυτοκτονίας (BDI-II λήμμα 9).

Εντάχθηκαν συνολικά 1.151 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων 755 ασθενών με διαταραχή πανικού (97 με απόπειρα αυτοκτονίας και 658 χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας) και 396 υγιών μαρτύρων. Χρησιμοποιήθηκε επίσης η Κλίμακα Βαρύτητας Αυτοκτονικού Ιδεασμού και Διαταραχής Πανικού, η Κλίμακα Ευαισθησίας στο άγχος και άλλες σχετιζόμενες με τη διαταραχή πανικού μετρήσεις. Οι ερευνητές σύγκριναν τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και ανέλυσαν την ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία ασθενών με διαταραχή πανικού, με και χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας. Χρησιμοποιήθηκε ανάλυση δικτύου για την εκτίμηση της κεντρικής τάσης, της σταθερότητας και των δομών δικτύου των κομβικών σημείων. 

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι οι βαθμολογίες για τα συμπτώματα πανικού και τα καταθλιπτικά συμπτώματα, την παθολογική ανησυχία, την ευαισθησία στο άγχος και τη συχνότητα τραυματικής εμπειρίας κατά την παιδική ηλικία ήταν σημαντικά υψηλότερες στην ομάδα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας απ’ ό,τι στην ομάδα με διαταραχή πανικού χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας.

Η ανάλυση πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης αποκάλυψε ότι η ανταπόκριση στη φαρμακευτική θεραπεία βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα ήταν σημαντικά χαμηλότερη στην ομάδα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας. Η ανάλυση συμπτωματολογίας δικτύου έδειξε ότι ο φόβος απώλειας του γνωστικού ελέγχου, ως μία πτυχή της ευαισθησίας στο άγχος, ήταν το κεντρικό σύμπτωμα στην ομάδα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας. Αντιθέτως, η κατάθλιψη ήταν το κεντρικό σύμπτωμα των ασθενών με διαταραχή πανικού χωρίς απόπειρα αυτοκτονίας. 

Συμπερασματικά, η παρούσα μελέτη κατέδειξε ότι το ιστορικό απόπειρας αυτοκτονίας μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο δυσμενών βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων εκβάσεων της φαρμακευτικής θεραπείας σε ασθενείς με διαταραχή πανικού, κατόπιν συνυπολογισμού της ηλικίας, του φύλου, της βαρύτητας των συμπτωμάτων, του επιπέδου ευαισθησίας στο άγχος και της συχνότητας τραυματικής εμπειρίας στην παιδική ηλικία κατά την αρχική αξιολόγηση. Επιπλέον, η παρούσα μελέτη υποδήλωσε ότι είναι σημαντικό να αξιολογείται κλινικά το ιστορικό της τάσης αυτοκτονίας, η γνωστική ευαισθησία στο άγχος και η βαρύτητα των συμπτωμάτων κατά την αρχική αξιολόγηση, όταν λαμβάνονται αποφάσεις για τον προσανατολισμό της θεραπείας σε ασθενείς με διαταραχή πανικού και ιδιαίτερα με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας. Επιπροσθέτως, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία θα βοηθήσει τους κλινικούς ιατρούς στη μείωση του φόβου απώλειας του γνωστικού ελέγχου, σε ασθενείς με διαταραχή πανικού με απόπειρα αυτοκτονίας.

Πηγή: Hyun-Ju Kim, Hye-Yeon Jung, Minji Bang, Chongwon Pae, and Sang-Hyuk Lee. Poor Treatment Response in Panic Disorder Patients with Suicide Attempts and Their Symptom Network Characteristics. Depression and Anxiety, vol. 2023, Article ID 5194900, 13 pages, 2023. https://doi.org/10.1155/2023/5194900

Last accessed 5/25

 NON-2025-00128-MAY25