Οι ιατροί, καθ' όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης και της καριέρας τους, καλούνται συχνά να συμμετέχουν ως ομιλητές σε διάφορες περιστάσεις, όπως ακαδημαϊκές εκδηλώσεις, επιστημονικά ιατρικά συνέδρια, μαγνητοσκοπημένα ή δια ζώσης σεμινάρια και άλλα¹.

Η επικοινωνία επιστημονικών δεδομένων, απαιτεί συγκεκριμένες τεχνικές και δεξιότητες για να μεταδοθούν αποτελεσματικά τα δεδομένα και να διατηρηθεί το ενδιαφέρον του ακροατηρίου². Στο παρακάτω άρθρο παρουσιάζουμε τεχνικές και συμβουλές για μία επιτυχημένη παρουσίαση επιστημονικών δεδομένων.

Διαμόρφωση Στόχων Ομιλίας: Εστιάζοντας στις ανάγκες του ακροατηρίου²:

Οι παρουσιάσεις στοχεύουν στο να εμπνεύσουν, να παρακινήσουν ή να πείσουν το ακροατήριο να δράσει ή να αποδεχθεί νέες ιδέες. Εστιάζοντας στις ανάγκες του κοινού, δίνετε σημασία και τη δυνατότητα να λάβουν ενημερωμένες αποφάσεις ή να προβούν στις κατάλληλες ενέργειες. Δημιουργήστε την παρουσίασή σας, λαμβάνοντας υπόψιν τα παρακάτω βήματα:

Καταγράψτε τα κύρια μηνύματα: Ορίστε τις βασικές πληροφορίες που θέλετε να επικοινωνήσετε.

Κατηγοριοποιήστε τις πληροφορίες: Διαχωρίστε τις σε τρεις ομάδες-

"Πρέπει να γνωρίζουν",

"Θέλουν να γνωρίζουν"

"Είναι καλό να γνωρίζουν".

Δομή & Οργάνωση Περιεχομένου Παρουσίασης

Οι αποτελεσματικές παρουσιάσεις βασίζονται στην οργάνωση και δομή δεδομένων που θέλετε να επικοινωνήσετε. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην διαμόρφωση εισαγωγής και τέλους της παρουσίασης, πριν προχωρήσετε σε λεπτομέρειες για το κύριο μέρος².

Θυμηθείτε τον Κανόνα των τριών(RuleofThree). Ο διάσημος ομιλητής και ειδικός σε θέματα επικοινωνίας Carmine Gallo, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι θυμούνται και κατανοούν καλύτερα τις πληροφορίες όταν αυτές παρουσιάζονται σε ομάδες των τριών - μια τεχνική που ανάγεται στην εποχή του Αριστοτέλη³.

Σύμφωνα με τον κανόνα 10/20/30 του Guy Kawasaki⁵, μία παρουσίαση πρέπει να αποτελείται από 10 διαφάνειες, να μην διαρκεί περισσότερο από 20 λεπτά και το μέγεθος της γραμματοσειράς να είναι 30pt, ώστε να διατηρηθεί η παρουσίαση σύντομη και ευανάγνωστη.

Τεχνικές για Αποτελεσματικό Σχεδιασμό Διαφανειών⁴:

Ο σωστός σχεδιασμός των διαφανειών αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την αποτελεσματική επικοινωνία επιστημονικών δεδομένων και τη διατήρηση του ενδιαφέροντος του ακροατηρίου. Ακολουθούν ορισμένες βασικές αρχές που συμβάλλουν σε μια επιτυχημένη παρουσίαση:

• Εστιάστε σε μία κύρια ιδέα ανά διαφάνεια. Η υπερφόρτωση με πολλές πληροφορίες κουράζει το κοινό και μειώνει την κατανόηση.
• Επιλέξτε το κατάλληλο διάγραμμα: Χρησιμοποιήστε διαγράμματα που απεικονίζουν με σαφήνεια τα δεδομένα και υποστηρίζουν το μήνυμά σας.
• Χρησιμοποιήστε Σύντομες φράσεις: Αποφύγετε τις πλήρεις προτάσεις. Συμπυκνώστε τις πληροφορίες σε σύντομα σημεία.
• Προτιμήστε απλές γραμματοσειρές όπως Arial, Helvetica για καλύτερη αναγνωσιμότητα.
• Διασφαλίστε κατάλληλο μέγεθος γραμματοσειράς ώστε να είναι ευδιάκριτα από απόσταση (π.χ., 28-36pt για τίτλους, 16-24pt για το κείμενο).
• Χρησιμοποιήστε τα χρώματα με φειδώ: Τονίστε διαφορές μεταξύ στοιχείων αλλά περιοριστείτε σε 3 χρώματα ανά διαφάνεια για να διατηρήσετε ισορροπία.
• Ενσωματώστε εικόνες: Οι εικόνες ενισχύουν σημαντικά την ικανότητα των ανθρώπων να θυμούνται πληροφορίες. Ενώ με απλή λεκτική παρουσίαση θυμούνται περίπου το 10% των πληροφοριών μετά από τρεις ημέρες, η χρήση εικόνων μπορεί να αυξήσει αυτό το ποσοστό στο 65%.

Δεξιότητες Επικοινωνίας για Εντυπωσιακές Παρουσιάσεις^2,4

Μια δυναμική παρουσίαση ξεκινά με μια συναρπαστική εισαγωγή που τραβά την προσοχή του ακροατηρίου από την πρώτη στιγμή και ολοκληρώνεται με ένα ισχυρό κλείσιμο που ενισχύει τα κύρια σημεία και αφήνει μια διαρκή εντύπωση².

Συναρπαστική Εισαγωγή: Ξεκινήστε με ένα εντυπωσιακό άνοιγμα για να κερδίσετε άμεσα την προσοχή του ακροατηρίου. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια ενδιαφέρουσα στατιστική, ένα ανέκδοτο ή μια σύντομη προσωπική ιστορία⁴.

Αξέχαστο Κλείσιμο: Στο τελικό στάδιο, προειδοποιήστε το κοινό ότι πλησιάζετε στο τέλος της παρουσίασης. Αυτό συχνά αυξάνει την προσοχή τους, επιτρέποντάς σας να συνοψίσετε τα βασικά μηνύματα πιο αποτελεσματικά⁴.

Η Γλώσσα και κίνηση του Σώματος⁴

Η γλώσσα του σώματος, ο τόνος της φωνής και οι κινήσεις μπορούν να προσθέσουν δυναμική και πειθώ στην παρουσίασή σας, ενισχύοντας τη σύνδεση με το ακροατήριο. Ακολουθούν πέντε σημαντικές συμβουλές για να μεγιστοποιήσετε την επίδραση της μη λεκτικής επικοινωνίας:

Επαφή με τα Μάτια: Διατηρήστε τακτική οπτική επαφή με το κοινό για να δημιουργήσετε μια αίσθηση σύνδεσης και να δείξετε αυτοπεποίθηση.

Χρήση Χειρονομιών: Χρησιμοποιήστε φυσικές, ενισχυτικές χειρονομίες για να τονίσετε τα βασικά σημεία. Αποφύγετε να κρατάτε και τα δύο χέρια στις τσέπες, καθώς αυτό μπορεί να δείχνει αγένεια ή έλλειψη ενδιαφέροντος.

Στοχευμένη Κίνηση: Κινηθείτε στρατηγικά, περπατώντας προς το κοινό ή αλλάζοντας θέση για να υπογραμμίσετε τις μεταβάσεις μεταξύ θεμάτων.

Χρήση Παύσεων: Εισάγετε σκόπιμες παύσεις κατά τη διάρκεια της ομιλίας σας. Οι παύσεις επιτρέπουν στο ακροατήριο να αφομοιώσει σημαντικά σημεία.

Στάση και Θέση: Σταθείτε κοντά στο ακροατήριο για να δημιουργήσετε οικειότητα, αλλά μην υπερβάλλετε.Bottom of Form

Μία αποτελεσματική τεχνική είναι η ‘TouchTurnTalk^’  όπου συνδυάζει τρία βασικά βήματα:

• Δείχνω τα δεδομένα στην διαφάνεια (touch)
• Στρέφομαι προς το κοινό για επαφή (turn)
• Εξηγώ τα δεδομένα με σαφήνεια (talk)

Τι να αποφεύγουμε για να Μην χάσετε το ενδιαφέρον του ακροατηρίου⁴.

Για να διατηρήσετε το ακροατήριο αφοσιωμένο καθ' όλη τη διάρκεια της παρουσίασής σας, είναι σημαντικό να αποφύγετε κοινά λάθη που μπορούν να αποσπάσουν ή να κουράσουν το κοινό:

• Μην Υπερφορτώνετε την Παρουσίασή σας: Αντισταθείτε στον πειρασμό να επικοινωνήσετε ή να παρουσιάσετε όλες τις πληροφορίες.
• Μην Παραλείπετε την Αλληλεπίδραση: Ενθαρρύνετε τη συμμετοχή του κοινού με ερωτήσεις ή σύντομες συζητήσεις.
• Μην Επιτρέψετε στο Άγχος να Σας Καταβάλει: Προετοιμαστείτε καλά και κάντε ασκήσεις αναπνοής.

Ελέγξτε τον Φόβο - Μετατρέποντας το Στρες σε Αυτοπεποίθηση⁴

Είναι φυσικό να αισθάνεστε νευρικότητα πριν ή κατά τη διάρκεια μίας παρουσίασης. Είναι αποτέλεσμα της φυσικής λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου, όπου ένα μέρος ελέγχει τα συναισθήματα, και έχει ως στόχο να προστατεύσει από σωματικούς, συναισθηματικούς και κοινωνικούς κινδύνους. Αποδεχθείτε το στρες σαν μία ευκαιρία και εφαρμόστε ασκήσεις αναπνοής πριν ή κατά την διάρκεια μίας παρουσίασης.

Ολοκληρώνοντας, αν θέλουμε να συνοψίσουμε τα βασικά στοιχεία για μια επιτυχημένη παρουσίαση, θυμηθείτε το ακρωνύμιο ‘5P’, που αντιπροσωπεύει τις παρακάτω πέντε θεμελιώδεις ενέργειες:

• Planning (Σχεδιασμός): Καλή οργάνωση του περιεχομένου με σαφή και λογική ροή.
• Preparation (Προετοιμασία) : Συλλογή και επεξεργασία δεδομένων για τη σωστή παρουσίαση του θέματος.
• Practice (Εξάσκηση): Απαραίτητη για την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και τον έλεγχο του χρόνου.
• Performance (Απόδοση): Η συνολική απόδοση της παρουσίασής σας³.
• Passion (Πάθος): Το πάθος σας μεταδίδει ενέργεια και ενθουσιασμό, εμπνέοντας το ακροατήριο να ασχοληθεί περισσότερο με το θέμα³.

Βιβλιογραφικές Αναφορές

1. Terry L. Schraeder, Public Speaking and Presentation Skills, Oxford University Press, August 2019
2. Hoque, F. (2023). Mastering Presentation Skills: An Essential Skill for Physician Leaders. American Association for Physician Leadership.
3. Carmine Gallo, Five Stars, p. 149
4. Barbara Hay, Mastering Scientific Presentations, Springer Nature, 2024, pp. 2, 5, 6, 64, 66, 69, 70, 74, 102, 118-120, 122-123, 128, 132-134, 142, 144-145, 146-147, 150-151, 153-155, 157, 163, 179.
5. Guy Kawasaki, “The 10/20/30 Rule of PowerPoint,” accessed September 2024. Available at: https://guykawasaki.com/the_102030_rule/ Last accessed 10/2024

Αυτό το περιεχόμενο έχει αναπτυχθεί με την επιστημονική συνεργασία του ερευνητικού εργαστηρίου Behavioral Science in Health – BSiH της Σχολής Επιστημών Υγείας, Τμήμα Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου.

GR-NON-2024-00226-FEB25