Σημασία και αντίκτυπος της κοινωνικής υποστήριξης στην ποιότητα ζωής των ατόμων με πολλαπλή σκλήρυνση

 

Η κοινωνική υποστήριξη είναι ουσιώδους σημασίας για τα άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση. Υπάρχουν λίγες δημοσιεύσεις αναφορικά με τη συσχέτιση μεταξύ των χαρακτηριστικών της πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ) και της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης των ατόμων με ΠΣ και την επίδρασή της στη σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής (HRQOL, health-related quality of life), παρά το αυξανόμενο κλινικό ενδιαφέρον για το θέμα αυτό. Δεδομένης της διαθεσιμότητας τοπικών δεδομένων για το θέμα αυτό, οι στόχοι της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει τις διαφορές στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα με ΠΣ και οι ομάδες ελέγχου αντιλαμβάνονται την κοινωνική υποστήριξη, να διερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης, των κλινικών μετρήσεων και της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής (HRQOL) στα άτομα με ΠΣ και να καθορίσει την προγνωστική αξία της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης ως προς την HRQOL.

Οι ερευνητές Eizaguirre και συνεργάτες χρησιμοποίησαν την Έρευνα κοινωνικής υποστήριξης για τη μελέτη των ιατρικών εκβάσεων (MOS-SSS, Medical Outcomes Study Social Support Survey), τη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας, την Κλίμακα Βαρύτητας Κόπωσης, την Κλίμακα Κατάθλιψης του Beck και το διεθνές ερωτηματολόγιο για τη σχετιζόμενη με την πολλαπλή σκλήρυνση ποιότητα ζωής (MusiQoL, Multiple Sclerosis International Quality of Life), προκειμένου να μελετήσουν 151 ασθενείς με ΠΣ (Ηλικία, μέση τιμή ± SD: 42,10 ± 9,97 έτη) και 89 μάρτυρες ελέγχου (Ηλικία, μέση τιμή ± SD: 41,5 ± 12,25 έτη). Εφαρμόστηκαν στατιστικές τεχνικές που ήταν τόσο παραμετρικές όσο και μη παραμετρικές: Ρ<0,05.

Ο δείκτης συνολικής υποστήριξης της MOS-SSS (t238 = -1,98, P = 0,04) και κάθε λειτουργική υποκλίμακα (t238 = -2,56 έως -2,19, P < 0,05) έδειξαν χειρότερες βαθμολογίες σε άτομα με ΠΣ. Δεν υπήρχαν σημαντικές μεταβολές αναφορικά με τη δομική συνιστώσα της κοινωνικής υποστήριξης (Ρ > 0,05). Η κοινωνική υποστήριξη έδειξε σημαντικούς συσχετισμούς με τη θλίψη και την κόπωση (r = -0,20 έως -0,29, P<0,05), καθώς και με τις πτυχές της κλίμακας MusiQoL (r = -0,18 έως 0,48, P < 0,05). Η ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης αποκάλυψε ότι και τα τέσσερα μοντέλα που εξετάστηκαν συνέβαλαν στη διακύμανση που εξηγείται από την HRQOL (41%-47%). Το μοντέλο συναισθηματικής/πληροφοριακής υποστήριξης ευθύνεται για το 47% της διακύμανσης της HRQOL.

Η σύγκριση των ατόμων με ΠΣ με τους μάρτυρες ελέγχου ως προς την αντιλαμβανόμενη κοινωνική υποστήριξη αποκάλυψε ότι τα άτομα με ΠΣ είχαν σημαντικά χαμηλότερες βαθμολογίες στις λειτουργικές υποκλίμακες της MOS-SSS για τη συναισθηματική/πληροφοριακή υποστήριξη, την ψυχολογική υποστήριξη και την τεχνική υποστήριξη, καθώς και στον δείκτη συνολικής κοινωνικής υποστήριξης.

Οι εκβάσεις αυτές συνάδουν με προγενέστερη έρευνα. Τα αποτελέσματα δείχνουν σημαντική συσχέτιση μεταξύ πολλών παραμέτρων της HRQOL και της αντιλαμβανόμενης κοινωνικής υποστήριξης. Επιπλέον, η αντιλαμβανόμενη κοινωνική υποστήριξη θα μπορούσε να προβλέψει την HRQOL. Μεταξύ των πολλών μορφών λειτουργικής κοινωνικής υποστήριξης, η συναισθηματική/πληροφοριακή υποστήριξη είχε την ισχυρότερη συσχέτιση με την HRQOL.

Συμπεραίνεται λοιπόν ότι:

  • Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση είχαν σημαντικά χαμηλότερη βαθμολογία από τους μάρτυρες ελέγχου αναφορικά με τον τρόπο που αντιλαμβάνονται την κοινωνική υποστήριξη, γεγονός που προβλέπει χαμηλότερη HRQOL.
  • Λαμβάνοντας υπόψη ότι η επαρκής κοινωνική υποστήριξη είναι ένας παράγοντας που έχει προστατευτική ή ευεργετική επίδραση σε πολλαπλές παραμέτρους που σχετίζονται με την υγεία, είναι απαραίτητο να αξιολογείται αυτή η πτυχή στο καθημερινό θεραπευτικό σχέδιο.

Eizaguirre MB, Yastremiz C, Ciufia N, Sol Roman M, Alonso R, Silva BA, Garcea O, Cáceres F, Vanotti S. Relevance and Impact of Social Support on Quality of Life for Persons With Multiple Sclerosis. Int J MS Care. 2023 May-Jun;25(3):99-103. doi: 10.7224/1537-2073.2022-012. Epub 2022 Dec 12. PMID: 37250192; PMCID: PMC10211354.